Puławy

Puławy zostały założone dopiero w XVI wieku, a prawa miejskie uzyskały na początku XX wieku, a jednak pomimo dość krótkiej historii jest to miasto dla Polski znaczące. Stało się tak za sprawą rodu Czartoryskich, którzy obrali sobie to miejsce za siedzibę. Dziś, po latach pozostał tu po nich ślad w postaci kompleksu pałacowego, przyciągający rzesze turystów i rozsławiający Puławy również poza granicami Polski. Geograficznie miasto usytuowane jest w województwie lubelskim nad rzeką Wisłą i liczy około 50 tysięcy mieszkańców. Jest to również ważny ośrodek gospodarczo-przymysłowy regionu ze znanymi Zakładami Azotowymi „Puławy” S.A.

Historia

Zalążkiem Puław była osada założona w XIV wieku na brzegu Wisły w celu obsługi przeprawy przez rzekę. Osada stanowiła własność rodu Lubomirskich, którzy osiedlili się w niej budując letnią rezydencję. Poprzez małżeństwa i przechodzenie Puław w wianie w 1731 roku wioska trafiła w ręce Czartoryskich, którzy zarządzali nią przez około 100 lat. W tym czasie miasteczko rozwijało się intensywnie, jak na Czartoryskich przystało, głównie w kierunku kulturalnym. O Puławach mówiono wówczas „Polskie Ateny” z uwagi na znaczenie tego miejsca dla kraju. Lista znamienitych postaci bywających w dworku Czartoryskich jest imponująca. Do najbardziej znanych można zaliczyć Juliana Ursyna Niemcewicza, Franciszka Karpińskiego, Marcello Bacciarelli czy Adam Naruszewicz. Podczas Powstania Kościuszkowskiego majątek został zniszczony, a odbudowany przez kolejną Czartoryską – Izabelę. Po słynnej bitwie pod Puławami wielkość tego miejsca skończyła się. W połowie XIX wieku zaczęła się rusyfikacja Puław, powstały też instytuty naukowe i szkoły. Prawa miejskie nadano im w 1906 roku. Po I wojnie rozwinął się przemysł, a także zwiększono powierzchnię miasta przyłączając okoliczne wioski. A głównych wydarzeń po drugiej wojnie warto wymienić budowę Zakładów Azotowych, które wyznaczyły współczesny kierunek rozwoju miasta.

Zabytki

Najważniejszym zabytkiem Puław jest oczywiście cały kompleks pałacowo-parkowy pozostały po Lubomirskich i Czartoryskich. Barokowy pałac pochodzi z XVII wieku, z klasycystycznymi elementami w wyniku przebudowy ponad 100 lat później. Pałac udostępniony jest częściowo do zwiedzania, pozostałe części należą do Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego. Wokół pałacu znajduje się 30-hektarowy park, przez stulecia zmieniający styl na francuski i angielski, po czym pozostały ślady w postaci budowli, rzeźb i organizacji roślin. W parku znajduje się Świątynia Sybilli do złudzenia przypominająca jedną z rzymskich świątyń starożytnych, oraz Domek Gotycki z początku XIX wieku. Domek jest dziś siedzibą Muzeum Regionalnego PTTK. Kolejna zabytkowa budowla w parku, to Domek Grecki, wybudowany pod koniec XVIII wieku z przeznaczeniem na oranżerię. Obecnie zajmuje go biblioteka. W parku można też znaleźć Domek Żółty, Altanę Chińską, Bramę Rzymską, a przede wszystkim pochodzący z końca XVIII wieku Pałac Marynki. Budownictwo sakralne w Puławach reprezentuje kościół Wniebowzięcia NMP, wzniesiony w latach 1800-03 na wzór rzymskiego Panteonu.

Inne atrakcje

W Puławach znajduje się też kilka atrakcji związanych z miastem, ale nie leżących na terenie kompleksu pałacowego. W samym centrum można znaleźć kilka ciekawych budynków, wśród których dominują budynek dawnego magistratu oraz budynek starostwa powiatowego. W dobrym stanie zachowała się i nadal funkcjonuje Karczma Pod Pielgrzymem. Jest tu również więcej kościołów, w tym kościół pod wezwaniem św. Józefa oraz kościół pw. Matki Bożej Różańcowej, pełniący dawniej rolę cerkwi. Muzeum Oświatowe mieści się w zabytkowym budynku dawnej wiejskiej szkoły elementarnej, również wyniku działalności Izabeli Czartoryskiej. Około 300 metrów od pałacu leży budynek dawnego Szpitala św. Boromeusza, który od frontu zdobi go portyk z kolumnami. Poza tym same Puławy oferują też wiele form aktywnego wypoczynku, począwszy od rejsów po Wiśle, zjazdów narciarskich, tras rowerowych, kajakowych i pieszych. Można tez odwiedzić pobliski Czarnolas, gdzie urodził się Jan Kochanowski.

Informacje ogólne

Powierzchnia 50,49 km²
Ludność 48 578
Gęstość 962,1 os./km²
Prawa miejske 1906 rok

			Lovetotravel Kontakt

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies